Шупашкарти Калинин районӗнчи пӗр ҫемье хӑйсен тин ҫуралнӑ хӗрачине хӗллехи Олимп вӑййисене халалласа Олимпиада ят хунӑ.
Администрацин ЗАГС пайӗн пуҫлӑхӗ Галина Краснова каланӑ тӑрӑх, Шупашкарта хӗрачана кунашкал ят пани темиҫе ҫул пулман.
Олимпиада нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Владимирпа Валентина ҫемйинче ҫуралнӑ. Вӗсен 18 ҫулти ывӑл Мефодий тата 7-ри Анжелика пур.
Олимпиада — хӗрарӑм ячӗ, грек челхинчен куҫарсан «пӗлӗте мухтакан, турӑсене мухтакан» тесе куҫать. Олимпиада ятлӑ пӗрремӗш паллӑ хӗрарӑм — Олимпиада Эпирская. Вӑл Александр Македонскин амӑшӗ. Хӗрарӑм ҫак ята упашкин, Филипп патшан, авалхи Олимп вӑййисенчи ҫӗнтерӗвне халалласа илнӗ.
Шупашкарти Калинин районӗнче пурӑнакан 36 ҫулти арҫын хӑйӗн йӗкӗреш тӑванне пӗр черкке шурӑ эрехшӗн мӑйӗ тӗлӗнчен ҫӗҫӗпе тирсе пӗтернӗ. Суранланнӑ арҫын тепӗр кунне пульницара вилсе кайнӑ.
Тӗпчевҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗр тӑвансем сӗтел ҫинче ларнӑ пӗр черкке шурӑ эрех пирки тавлашса-хирӗҫсе кӗрсе кайнӑ. Вӗсенчен пӗри, шар кураканни, ҫуттине ҫавӑрса хунӑ иккен. Черечӗпе вара унӑн пулман-ши — тепри ҫавӑншӑн урсах каять. Часах иккӗш хирӗҫсе каяҫҫӗ. Черккесӗр юлни алла ҫӗҫӗ ярса илет те тӑванне темиҫе хутчен ҫӗҫӗпе чикет. Нумаях пулмасть суд пулса иртнӗ. Приговор хальлӗхе вӑя кӗреймен пулин те епле йышӑнни паллӑ: тӑванне суранлатнипе вӗлернӗ арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 7 ҫуллӑха ӑсатмалла тунӑ.
Суд приставӗсен мӗн кӑна тума тивмест пулӗ! Хӑш чухне вӗсен чирлӗ ҫынна пульницӑна та ҫитерме лекет. Паллаканне леҫнӗ пуль-ха тетӗр-и? Ҫук ҫав. Ют ҫыннах. Суд приставӗ ӑна хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ май илсе кайнӑ. Юрӗ, йӗркипе каласа парар-ха.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр арҫын ҫынна ерекен формӑллӑ туберкулезпа чирленӗ. Апла пулин те арҫын пульницӑна выртасшӑн пулман. Ҫавна кура ӑна прокуратура тухнӑ тавӑҫа пурнӑҫласа суд хайхине ирӗксӗр сиплеме йышӑну кӑларнӑ. Лешӗншӗн вара ик айкки те тӑвайкки тейӗн — пӗрех пульницӑна кайман. Ҫавна кура арҫынна суд приставӗ туберкулез пульницине ӑсатнӑ. Сӑмах май каласан, суд приставӗсен Калинин районӗнчи пайӗнче ҫавӑн евӗрлӗ ӗҫсем тата тепӗр саккӑр выртаҫҫӗ иккен.
Тӗрӗссипе ку хисеп — тӗп хуламӑрӑн Калинин районӗ пирки кӑна-ха. Шупашкарта «Хӑрушлӑхсӑр ҫурт таврашӗ» (выр. «Безопасный двор») ҫумпрограммӑна пурнӑҫа кӗртнӗ май тӗлпулусем иртнӗ иккен — вӗсенче тӳре-шара ҫурт-йӗр тытӑмӗн компани ертӳҫисене видеокамерӑсене лартни хӑрушсӑрлӑха ӳстерни пирки каласа панӑ. Калаҫусене хутшӑннӑ хыҫҫӑн чылай ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен юлташлӑхӗсемпе тытӑм компанисем ҫак программӑна хутшӑнма килӗшнӗ пулать.
Калинин районӗн сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх видеокамерӑсем лартма 27 нумай хваттерлӗ ҫуртрисем килӗшнӗ — вӗсенче пурӗ 6 520 ҫын пурӑнать имӗш. Пурӗ ҫак ҫуртсенче 97 видеокамера лартнӑ. Тата темиҫе ҫуртра видеокамерӑсене епле лартмаллине сӳтсе яваҫҫӗ имӗш.
Шупашкар хулин пурлӑх комитечӗ урамри кивелнӗ хунарсене ҫӗнетме, ҫук вырӑнта ҫӗнӗрен вырнаҫтарма конкурс ирттересси пирки пӗлтернӗ. Уншӑн тӗп хула 3 миллион та 692 миллион тенкӗ кӑларса хума хатӗр.
Хунарсене Обиково, Мопра урамӗсенче. Аш-какай комбиначӗн тӑкӑрлӑкӗнче, Менжинский урамӗнчен тытӑнса Плеханов урамӗ таран ҫӗнӗрен тумалла. Калинин районӗнче вара хӑш-пӗр ҫӗрте киввисене ҫӗнетӗҫ. Пӗтӗмпе 161 хунар вырнаҫтармалла.
Аукцион авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче иртӗ, мӗнпур ӗҫе юпан 31-мӗшӗччен вӗҫлемелле.
Ялта ҫуралнӑ, анчах вӑтам е аслӑ пӗлӳ илме республика тӗп хулине вӑхӑтлӑха пурӑнма куҫнӑ ҫамрӑксем лавккара туяннӑ сӗт таврашне тутанса пӑхсанах тӳрех «ку ӗнтӗ тӑван килти Бурёнка сӗчӗ мар ҫав» тесе сӑмсисене йӗрӗнсе аякалла пӑраҫҫӗ. Технологи тапхӑрӗ аталаннӑ май паянхи кун ҫак пулӑмӑн лару-тӑруне те начасах техника улӑштарма пултарӗ.
Шупашкарти урамсенче сӗт сутакан ятарлӑ сӗткоматсене вырнаҫтарма планлани ҫинчен эпир сӑмаха хускатнӑччӗ. Ку ҫӗнӗлӗхе «Регионсем — чикӗсӗр ҫыхӑну» куравра специалистсем ырланӑ май хулара ҫак кунсенче 7 сӗткомачӗ «ӳссе те ларнӑ». Вӗсене 02.08.2012 №220 «Шупашкар лаптӑкӗнче ял-хуҫалӑх продукцийӗн суту-илӳ ӗҫне пурнӑҫласси ҫинчен» ятарлӑ хула администраци йышӑнӑвӗпе вырнаҫтарнӑ.
Сунӑ сӗте халӑха ҫитерме (икӗ-виҫӗ алӑ урлӑ сутас вырӑнне) ҫак автоматсем чӑннипех те меллӗ. Вӗсен тупӑшне хула администрацийӗ те, ҫыннисем те туйса илме май пулӗ. Хальлӗхе сӗткоматсем Ленин районӗнче икӗ вырӑнта: Мир проспекчӗн 7-мӗш тата 9-мӗш Пиллӗҫуллӑх урамӗн 16/15 адрессемпе вырнаҫнӑ. Унсӑр пуҫне Калинин районӗненчи Калинин урамӗн 100-мӗш тата Трактӑр тӑвакан проспектӗнчи 43-мӗш ҫуртсем ҫывӑхӗнче те автоматсем «ӳссе ларнӑ».
Ҫӗртмен 26-мӗшӗнче, пӗтӗм тӗнче наркоманипе тата наркобизнеспа кӗрешекен кунта, Шупашкар хулинче «Сывлӑх троллейбусӗ» ятпа акци иртӗ.
Асӑннӑ акци пирӗн республикӑра пӗрремӗш хут иртмест. Иртнӗ ҫулсенче вӑл ӑнӑҫлӑ пулнине шута илсе ҫак япалана йӑлана кӗртме палӑртнӑ. Акци тӗллеве — хула халӑхне наркоми проблемипе паллаштарасси, усал лару-тӑрӑва хирӗҫ епле кӗрешмелли пирки каласа парасси.
Акци Хӗрле тӳремре 10:00 сехетре пуҫланать, 1, 15 тата 17-мӗш троллейбуссенче иртӗ. Хутшӑнакансем: Ачасен полици академийӗн вӗренекенӗсем, ҫамрӑксен «Сталь» патриотла юхӑмӗпе «Чӑваш Ен» фондӑн хӑйсен ирӗкӗпе ӗҫлекен яш-кӗрӗм.
Мероприятие йӗркелесе пыракансем — Раҫҫей Федераллӑ службин Чӑваш Енри наркомани ҫаврӑнӑшне тӗрӗслекен управлени, Чӑваш Республикин прокуратури тата Шупашкарти Калинин районӗнчи наркоманипе кӗрешекен комисси.
«Парӑмсене татса парасси — ҫӗнӗ куна лӑпкӑн кӗтсе илни!» Ҫак лозунгпа тейӗн Шупашкарти суд приставӗсем ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗпе хула урамӗнче акци ирттернӗ. Акцин тӗллевӗ — хула ҫыннисене патшалӑх парӑмӗсене, штрафсене тӳллесе татасси ҫинчен аса илтересси. Суд приставӗсем халӑх хушшиче ятарлӑ машин патне пырса парӑмсене тӗреслесси ҫинчен ятарлӑ чӗнӳ хучӗсем сарнӑ.
Калинин районӗнче суд приставӗсен пайӗн пуҫлӑх ҫумӗ Игорь Смирнов пӗлтернӗ тӑрӑх парӑмсем пурри ҫинчен пӗлес кӑмӑл тӑвакансем ҫитерӗклех пулнӑ. Темиҫе сехет хушшинче приставсем 150 ҫына тӗресленӗ. Хӑйсенне кӑна мар, килтисемпе тӑвансен парӑмӗсене те тӗпчесе пӗлнӗ. Вӗсенчен 17 ҫынни тӳлевсене тӳрех татса панӑ.
Кун йышши акцийӗ суд приставӗсем кашни эрнерех ирттерме палӑртнӑ. Ятарлӑ акци халӑха парӑма татса парасси ҫинчен аса илтерет, мӗнпур штрафсене таҫта ҫӳремесӗрех хӑвӑрттӑн тӳлессе татма май парать.
Ҫуллахи шӑрӑх кунсене нумайӑшӗ чӑтӑмсӑр кӗтеҫҫӗ ӗнтӗ. Хӗвеллӗ кунсене, лӑпкӑ каҫсене, ем-ешӗл симӗс тавралӑха илсе килет пире ҫу «хӑни». Анчах та ӑҫта канлӗх, лӑпкӑллӑх — ҫавӑнта вара кӑмӑла хуҫакан пулӑмсем те ҫумрах. Ҫуллахи чи тӑтӑш тӗл пулакан йывӑрлӑх вара — вӑрӑм туна амакӗ. Кӑнтӑрлахи кунсенче ҫынсем хӗвелтен пытанаҫҫӗ, каҫ еннелле вара вӑрӑм туна хурт-кӑпшанкинчен тараҫҫӗ.
Шупашкарта кӑҫал пӗлтӗрхи пекех вӑрӑм тунасене пӗтерес тӗллевпе дезинсекци ирттереҫҫӗ. Паянхи куна ЖКХ ӗҫченӗсем Шупашкарта 18 хула объекчӗсенче дезинсекци тума та ӗлкернӗ. Вӗсем шутне Чапаев сквере, Хӗрлӗ тӳрем, Мускав тата Ленин проспекчӗсем кӗреҫҫӗ. Ҫитес кунсенче дезинсекци Калинин районӗнче тата Ачасен медицина центрӗн лаптӑкӗсенче ирттерме палӑртнӑ. Пурӗ пӗрле 334 тӑваткал метра вӑрӑм тунасенчен тасатӗҫ.
Вӑрӑм тунасене хирӗҫ «кӗрешӗве» парк, сквер, кану зонине тухаҫҫӗ. ЖКХ ӗҫченӗсем сапнӑ эмел тупӑшӗ виҫӗ уйӑхлӑха тӑсӑласси ҫинчен шантарсах калаҫҫӗ.
Вара ҫакӑн майлӑ ӗҫ-пуҫ хула халӑхӗшӗн самаях усӑллӑ пулӗ.
Шупашкарта Гайдар урамӗнчи общежитире пурӑнакан 38 ҫулхи хӗрарӑма РФ УК 109-мӗш статьян 3-мӗш пайпе килӗшӳллӗн (асӑрхануллӑ пулманран икӗ ҫын вилӗмӗ патне илсе пыни) айӑпласа суд умне тӑратӗҫ.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх пушӑн 8-мӗшӗнче хӗрарӑм ирхи саккӑрта яланхи пекех ӗҫе пуҫтарӑнса тухса кайнӑ. Ҫывӑракан ывӑлне пилӗк ҫулхи тӑван хӗрӗпе пӗрле хӑварнӑ. Пӳлӗм алӑкне, паллах, тул енчен питӗрнӗ. Чӳречисем тимӗр решеткеллӗ пулнӑ. Инкеке хӗрарӑм электроплитана сӳнтерсе хӑварман. Ун ӑшшипеле вӑл ҫуса хунӑ кӗпе-йӗм типӗтнӗ. Кил хуҫи пулман вӑхӑтра япаласем плита ҫине ӳкнӗ, вут-ҫулӑм хыпса илнӗ. Ача-пӑчан пӳлӗмрен тухса тарма май килмен. Сӗрӗмпе чыхӑннипеле вӗсен пурнӑҫӗ татӑлать.
Ачасене кил хуҫи ҫав кунах вуннӑсенче ӗҫрен таврӑнсан тупать.
Хӗрарӑма хирӗҫ пуҫиле ӗҫ пуҫарса янӑ. Ӗҫ материалӗсене Шупашкарти Калинин районӗнчи суда ярса панӑ.
+10.3 °C